مشاهداتی میدانی درباره اعتراضات دانشجویی در آمریکا

فضای عمومی دانشگاه (خارج از کمپ‌های معترضین) سنگین است و تمایل اندکی به گفتگو دراین‌باره وجود دارد. در میان اساتید جوان این نگرانی وجود دارد که موضع‌گیری آنها می‌تواند برای آنان تبعات داشته باشد. این دل‌نگرانی‌ها در میان اساتید غیر امریکایی بیشتر است.

عقیل دغاقله پژوهشگر اجتماعی در دانشگاه راتگرز نیوجرسی، در کانال تلگرامی خود مشاهداتش را از اعتراضات دانشجویی آمریکاعلیه جنایات رژیم صهیونیستی در غزه به اشتراک گذاشت. خلاصه‌ای از یادداشت او را در ادامه مرور کرده‌ایم. 

از زمان آغاز اعتراضات دانشجویی به جنگ غزه در آمریکابیش از ۲هزارو۴۰۰ دانشجو بازداشت‌شده‌اند و نزدیک به ۵۰ دانشگاه شاهد درگیری دانشجویان و پلیس (در سطوح مختلف) بوده‌اند. تصاویر خشونت پلیس نیز مستمر در رسانه‌ها در حال انتشار است. در این مطلب سعی می‌کنم بر اساس مشاهداتم در دانشگاه راتگرز و صحبتی که با چند دانشجوی معترض داشته‌ام گزارشی در این‌ باره ارائه بدهم. 

چه فضایی در دانشگاه حاکم است؟
فضای عمومی دانشگاه (خارج از کمپ‌های معترضین) سنگین است و تمایل اندکی به گفتگو دراین‌باره وجود دارد. در میان اساتید جوان این نگرانی وجود دارد که موضع‌گیری آنها می‌تواند برای آنان تبعات داشته باشد. این دل‌نگرانی‌ها در میان اساتید غیر امریکایی بیشتر است. در فضایی که به وجود آمده است هرگونه انتقاد از اسرائیل یا جنگ غزه می‌تواند به عنوان یهودی‌ستیزی تلقی شود. مصوبه اخیر کنگره که «انتقاد از اسرائیل یهودی‌ستیزی غیرقانونی است» به این دلنگرانی‌ها بیشتر دامن می‌زند. 

اکثریت قاطع معترضین- درجا‌هایی که دیده‌ام- امریکایی هستند. اگر هم دانشجوی عرب یا مسلمانی باشد متولد امریکاست و امریکایی محسوب می‌شود، گرچه در جمع معترضین افراد اندکی از آنان حاضر هستند. نکته دیگر این است که دانشجویان عرب یا مسلمان که خارج از آمریکامتولد شده‌اند کمتر مشارکت دارند. یک دلیل آن می‌تواند ترس باشد. دلیل دیگر آن شاید این باشد که پدیده بیداری (woke) که از اصول کلیدی آن حقوق اقلیت‌ها، آزادی و برابری است بیشتر در میان نسل جوان آمریکارواج دارد. 

آیا اعتراضات می‌تواند فضای دانشگاه را نمایندگی کند؟ 
در میان اساتیدی که می‌شناسم فضا به‌شدت به نفع فلسطین و ضد جنگ است. حمایت از فلسطینیان مطلق است. اگر گفت‌وگوی یک به یک باشد موضع‌گیری‌های خیلی تند علیه اسرائیل است. همین فضا نیز در میان دانشجویان ارشد و دکتری وجود دارد. بر اساس مشاهداتی که داشته‌ام و آماری که در ادامه می‌آید می‌توانم بگویم که اعتراضات دانشجویی روح کلی دانشگاه یا نگاه اکثریت را نمایندگی می‌کند. اگر ترس و نگرانی نبود قطعاً چند برابر این جمعیت به معترضان می‌پیوستند. 

خواسته معترضان چیست؟
 جنبش دانشجویی اخیر، علیرغم آنکه رسانه‌های بزرگ سعی می‌کنند آنها را هرج‌ومرج طلب، اسلام‌گرا یا یهودی ستیز معرفی کنند خواسته‌های روشنی دارند. نمایندگان دانشجو‌ها در همه دانشگاه‌ها در حال رایزنی برای برآورده شدن این خواسته‌ها هستند. در دانشگاه راتگرز برای مثال دانشجویان ۱۰ مطالبه مشخص را مطرح کردند که بخشی از آنها احداث یک مرکز فرهنگی، ایجاد امکان برای ۱۰ دانشجوی فلسطینی بازمانده از درس است که بتوانند در دانشگاه راتگرز تحصیل کنند و عدم سرمایه‌گذاری در کمپانی‌هایی است که با اسرائیل رابطه دارند. دانشگاه با هشت مطالبه موافقت کرده است و در مورد عدم سرمایه‌گذاری قرار شده است مذاکرات با نمایندگان دانشجویان ادامه یابد. 

چه گروه‌هایی عامل درگیری‌ها هستند؟ جریانات حامی فلسطین یا اسرائیل؟ 
در دانشگاه راتگرز این درگیری‌ها رخ نداد، اما حامیان اسرائیل به شکل‌های مختلف متعرض شدند و سعی کردند درگیری ایجاد کنند. در یکی از آنها فردی که گفته می‌شود وکیل است به یکی از معترضین حمله می‌کند و او را کتک می‌زند. در دانشگاه دیگری، لی‌های، یکی از مشاهدات این بود که یک دانشجوی هوادار اسرائیل مدام به سمت معترضین تف می‌انداخت و فحاشی می‌کرد. گزارش نیویورک‌تایمز از دانشگاه U. C. L. A درباره درگیری چند روز پیش عنوان می‌کند که «هواداران اسرائیل به سوی معترضین حمله کردند و آنها را با چوب کتک زدند. این درگیری به مدت پنج‌ساعت طول کشید بدون آنکه پلیس مداخله‌ای بکند. «چرایی این موضوع روشن است: طرفداران اسرائیل می‌دانند اگر به معترضین حمله کنند، آسیبی آنها را تهدید نمی‌کند. اگر بتوانند معترضین را بزنند، آنها «برده‌اند» و اگر کتک بخورند به عنوان قربانی یهودی‌ستیزی معرفی می‌شوند و ویدیوی آنها سر از نیویورک‌تایمز یا سی ان ان می‌آورد. 

آیا واقعاً سرکوب‌ها خشن است؟ 
اگر رخ دهد بله خشن است. در اعتراضات پیشین نیز دیده‌ایم، اما در دانشگاه‌ها مرحله اول نظارت و کنترل اعتراضات توسط پلیس دانشگاه است. در آمریکادانشگاه‌ها پلیس خود را دارند. در دانشگاه‌هایی که پلیس ایالتی ورود پیدا کرد برخورد‌ها بسیار خشن بود. پلیس آمریکادر کل تند و خشن است و یک دلیل آن مشروعیت بالای آن به عنوان نیرو‌های حافظ «نظم اجتماعی» است. حتی در قتل‌های شبه‌عمد (به ویژه سیاه‌پوستان) به راحتی معاف می‌شوند. 

آیا اعتراضات دانشجویی می‌تواند فضای عمومی آمریکارا نمایندگی کند؟ 
نگاه موجود در دانشگاه‌ها بیشتر یک پدیده نسلی است. این نسل زد است که در میدان است. برای مثال، بر‌اساس یک نظرسنجی از مؤسسه آر ام جی ۴۲درصد از نسل زد باور دارند که عملیات اسرائیل ناعادلانه است. ۳۳درصد باور دارند که اسرائیل حق وجود به عنوان یک دولت- ملت را ندارد و ۴۰درصد باور دارند که حماس گروهی تروریستی نیست. نظرسنجی دیگری از گالوپ نشان می‌دهد که در میان افراد ۳۴- ۱۸ سال تنها ۳۸درصد با اسرائیل همدلی دارند. 

این داده‌ها همچنین نشان می‌دهند که فضای رسانه‌های مطرح و مؤثر امریکا، از سی ان ان تا نیویورک‌تایمز قادر به شکل‌دهی افکار عمومی نیستند. تمامی این رسانه‌ها سعی کردند روایت اسرائیل را ترویج دهند، اما آن اثرگذاری موردنظر را نداشتند. شبکه‌های اجتماعی یکی از مهم‌ترین عوامل شکست جریان رسانه‌ای رسمی در امریکاست. به همین دلیل است که کنگره تنها چند هفته پس از اعتراضات، قانون بستن تیک تاک را تصویب کرد. رسانه‌های اجتماعی با انتشار تصاویر رخداد‌های غزه روایت‌های دست اول و تصویری متفاوت از رخداد‌های خاورمیانه ترسیم می‌کنند. 

چه ویژگی در این جنبش بود که قابل‌توجه است؟
علاوه بر نکات فوق مهم‌ترین نکته‌ای که جلب توجه می‌کند ائتلافی است که دوباره میان نیرو‌های پیشرو شکل گرفت. این شامل جریاناتی مانند چپ، فمنیستی، سیاهان، بومی‌های آمریکاو حامیان آنها، طرفداران عدالت زیست‌محیطی و اقلیت‌های دینی، ازجمله یهودیان و مسلمانان می‌شود. شبکه‌های اجتماعی توانسته‌اند واسطه ارتباطی خوبی میان این گروه‌ها ایجاد کنند و امکان شکل‌گیری فرا روایت‌هایی را که آنها را کنار هم نگه دارد به وجود آورده و ساحت کنشگری را وسیع‌تر ساخته است.

منبع: روزنامه جوان